30 Nisan 2013 tarihinde 28633 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan “Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı kimyasal bulunduran tüm işyerleri için hem iş alanını hem de çevre güvenliğini sağlamak amacıyla; A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanımız liderliğinde uzman ekibimiz ile sizlere “Patlamadan Korunma Dokümanı”, beraberinde bu dokümanın getirileri ile ilgili olarak aşağıda sıralanan hizmetleri işletmeniz adına gerçekleştiriyoruz;

  • Saha keşfi yapılması (Alanların gezilerek boşalma kaynaklarının tespit edilmesi ve yerleşim planları üzerinden işaretlenmesi)
  • Kullanılan kimyasalların sınıflandırılması 
  • Patlayıcı ortam risk değerlendirilmesi (Kalitatif ve kantitatif) 
  • Kalitatif ve kantitatif yapılan analiz sonuçlarının raporlanması
  • Tozlu ortamlar için EN 60079-10-2:2015 göre hesaplama yapılması
  • Gaz ve sıvı buharları için EN 60079-10-1:2015 göre hesaplama yapılması
  • Olası patlamanın muhtemel etkilerinin değerlendirilmesi
  • Patlayıcı bölgenin işaretlenmesi (Zone haritalarının çıkarılması)
  • Bu bölgelerde bulunan elektriksel ekipmanların listelenmesi ve hesaplanan Zone’lara uygunluğunun değerlendirilmesi
  • Teçhizat ve koruyucu sistem uygunluk değerlendirmesi
  • Tesiste çalışan operatörlere eğitim verilmesi
  • İyileştirici önlemler ve raporlama

PKD Nedir?

“Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkındaki Yönetmelik” yasası ile yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı kimyasal bulunduran tüm firmalarda hazırlanması gereken ve Bakanlık İş Teftiş Kurulu denetimleri incelemesinde müfettişlere gösterilmesi zorunlu olan bir belgedir.

Patlamadan Korunma Dokümanı Neden Gereklidir?

Herhangi bir acil durumda işletme içerisindeki personel nasıl hareket edeceğini bilmezse can ve mal kaybı yaşanabilir. İşte bu tür can ve mal kaybı gibi olayların yaşanmaması için, bu işletmeler de Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlanması ve bu doküman ışığında gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Patlamadan Korunma Dokümanı, işletme içinde bulunan personelin zarar görmesini önlemek, iş makinelerinde herhangi bir patlama meydana gelme riskini en aza indirmek ve tehlikeli durumlarda oluşabilecek zararların mümkün olduğunca önüne geçmek için gerekenleri belirten belgelerdir.

  •  Parlayıcı patlayıcı madde ihtiva eden ortamlarda tehlikeli bölge tanımlanması ve patlamadan korunma dokümanının hazırlanması işverenin yükümlülüğündedir.
  •  20.06.2012 tarihli, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında Patlamadan Korunma Dokümanı bulunmayan kuruluşlara faaliyeti durdurma ve 89.629 TL’ ye varan idari para cezaları uygulanabilmektedir.

Nerelere PKD Hazırlanır?

Parlayıcı – Yanıcı Gaz/Sıvı/Toz bulunan veya bulunması muhtemel işletmelere hazırlanır.

  • LPG ve diğer petrol ürünleri üretim, dolum ve dağıtım tesisleri
  • Un değirmenleri
  • Trafo imalathaneleri
  • Basınçlı yanıcı gaz tüpü depoları
  • Elektrik cihaz ve teçhizat imalathaneleri
  • Fırın veya elektrostatik boya yapılan işyerleri
  • Ham deri imalathaneleri
  • Akü imalathanelerinin bazı bölümleri
  • Zeytinyağı ve diğer yağ imalathaneleri
  • Boya ve tiner imalathaneleri
  • Kimyevi tahlil laboratuvarları
  • Matbaalar
  • İlaç üretim endüstrisi
  • Kimyasal madde depoları
  • Tesislerin akü şarj alanları
  • Akaryakıt depolama tankları

Patlamadan Korunma Dokümanı (PKD) Neden ve Ne Sıklıkla Revize Edilmeli?

Kimyasallarda, proseslerde ya da ekipmanlarda gerçekleşen değişimler beraberinde tehlikeli bölgelerin değişmesine neden olabilir. Gerçekleşen bu değişim beraberinde Patlamadan Korunma Dokümanı’ nın gözden geçirilerek revize edilmesini gerektirebilir.

Örneğin;

  • Proseste gerçekleşecek bir değişim sonrasında ortaya çıkan yeni boşalma kaynağı,
  • Kimyasal değişimi veya proses değişimi sonucunda kimyasalın yanıcı kategoriye girmesi,
  • Proses basıncında yaşanacak değişim,
  • Operasyon adımlarında yaşanacak değişimler ile ortaya çıkan yeni boşalma kaynakları,
  • Tehlikeli bölgede kullanılan havalandırma şartlarındaki değişim,
  • Proses iyileştirme veya revizyonu kapsamında tehlikeli alan içerisinde kullanılan ekipman ve enstrümanların değişimleri

olduğu zaman Patlamadan Korunma Dokümanı’ nın revize edilerek son haline getirilmesi gerekmektedir. Ayrıca Patlamadan Korunma Dokümanı (PKD) standartlarda yaşanan değişiklikler sonrasında da gözden geçirilerek revize edilmelidir. Uluslararası kuruluşların iyi uygulama örnekleri incelendiğinde herhangi bir değişiklik olmaksızın beş yılda bir gözden geçirme ve revizyon çalışmalarının yapıldığı görülmektedir.